توسعه صادرات گوهرسنگ‌ها از مشهد مقدس به سراسر جهان | سهم خراسان رضوی در تجارت سنگ‌های قیمتی در بازار جهانی چقدر است؟

به گزارش شهرآرانیوز، کارشناسان بر این باورند که ارزش افزوده سنگ‌های قیمتی فراوری شده تا ۷۰۰درصد قیمت سنگ خام و سنگ‌های نیمه قیمتی تا ۳۰۰درصد قیمت سنگ خام آن هاست. نرخ سرمایه گذاری سرانه اشتغال در این بخش بسیار کمتر از بخش‌های دیگر صنعتی و حدود ۲۰ تا ۲۵درصد آن هاست و از سوی دیگر فضا برای ایجاد اشتغال چهار تا پنج مترمربع برای هر نفر است.

این آمار نشان می‌دهد که در صورت ورود جدی به بازار گوهرسنگ‌ها می‌توانیم درآمد‌های ارزی ایران را به طور درخورتوجهی افزایش دهیم. آمار‌ها نشان می‌دهد که در سه ماه ابتدایی امسال، ایران ۹۸هزار دلار صادرات سنگ‌ها و فلزات گران بها داشته است که در مدت مشابه سال گذشته، مقدار آن ۲۰هزار دلار گزارش شده بود. از مجموع صادرات سه ماهه نخست امسال، ۹۲هزار دلار به خراسان رضوی و مشهد تعلق دارد که حدود ۹۴درصد کل صادرات ایران در این حوزه را شامل می‌شود. اما سال گذشته سهم خراسان رضوی فقط ۱۳درصد از کل صادرات کشور بود.

یک میلیون دلار ظرفیت صادرات

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا با اشاره به صادرات ۹۲ هزاردلاری گوهرسنگ‌ها از استان در سه ماه اول امسال می‌گوید: واقعیت این است که ظرفیت استان و مشهد بسیار بیشتر از این ارقام است و اگر بتوان موانع پیش‌روی صادرات را برطرف کرد دست کم میزان صادرات گوهرسنگ از مشهد به یک میلیون دلار هم خواهد رسید. کاظم شیردل می‌افزاید: در حال حاضر کاغذبازی اداری، یکی از مهم‌ترین موانع برای توسعه بازار‌های صادراتی گوهرسنگ‌های مشهد محسوب می‌شود. فرایند‌هایی که تولیدکنندگان و صادرکنندگان درگیر آن هستند، پیچیده و زیاد است و باید در این روند‌ها تجدیدنظر شود.

در ادامه حتما بخوانید امسال حجم استخراج از معادن سنگ آهن خراسان رضوی به ۴۰ میلیون تن می‌رسد | صادارت ماهانه ۲۰۰۰ تن میلگرد از استان به عراق

ظرفیت بازار گوهرسنگ‌ها در مشهد

رئیس اتحادیه طلا، جواهر و نقره مشهد هم در گفتگو با شهرآرا با اشاره به ظرفیت‌های این شهر برای بازار گوهرسنگ‌ها می‌گوید: اکنون ۲ هزار کارگاه نقره سازی و حدود پنجاه کارگاه طلاسازی در مشهد فعالیت می‌کنند. برآورد می‌شود که بیش از ۱۲ هزار نفر به طور مستقیم در حوزه گوهرسنگ‌ها و کارگاه‌های طلا و نقره سازی در مشهد مشغول به کار هستند. این درحالی است که باتوجه به ظرفیت‌های این شهر امکان توسعه کارگاه‌ها و استخدام افراد بیشتری وجود دارد.

یوسف تقی زادگان می‌افزاید: باتوجه به ورود زائران خارجی و همچنین زائران داخلی که ۳۲ میلیون نفر برآورد می‌شود، تقاضا برای گوهرسنگ‌ها در مشهد زیاد است به طوری که اکنون شهر‌هایی مانند اصفهان، تهران و تبریز سعی دارند که محصولات ساخت خودشان را به مشهد ارسال کنند. درمجموع باید به سمتی برویم که با توسعه کارگاه ساخت محصولاتی که به بازار عرضه می‌شوند، بیشتر تولیدات خود مشهد باشند تا بتوانیم ارزش افزوده بیشتری نصیب شهرمان کنیم.

غفلت از ظرفیت صادرات سنگ‌های قیمتی

رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی هم با بیان اینکه حوزه فلزات گران بها و سنگ‌های قیمتی ظرفیتی است که در این سال‌ها در خراسان رضوی از آن غافل و بی بهره بوده ایم، می‌گوید: ترکیه بازاری با ظرفیت مطلوب برای صادرات طلا، نقره و سنگ‌های قیمتی ایران و استان است. با وجود مزیت هم جواری با ترکیه، نتوانسته ایم از ظرفیت این بازار آن طور که باید استفاده کنیم.

در صادرات به ترکیه، کشور‌های ایتالیا، امارات، بحرین و هند در رتبه‌های نخست قرار دارند و ایران هنوز به جایگاه قابل قبولی دست نیافته است. این در حالی است که در مقایسه ایران با کشور‌های عضو سازمان تجارت جهانی، می‌بینیم که تعرفه صادرات این کالا‌ها از ایران به ترکیه صفر است؛ اما بسیاری از صادرکنندگان از این مزیت بی اطلاع هستند.

محمدعلی امیرفخریان به مشکلات صادرات این کالا‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: در بحث ارزش گذاری نقره بیش از شش سال است که در حال پیگیری هستیم؛ اما همچنان قیمت گذاری در تهران انجام می‌شود که این امر مشکلات زیادی را برای خراسان رضوی به همراه داشته است. همچنین فلزات و سنگ‌های گران بها جزو کالا‌های لوکس و گران بها هستند که برای حمل تجاری، تعرفه‌هایی به آن تحمیل شده که باعث شده است این کالا به صورت چمدانی جابه جا شود تا دردسر و هزینه کمتری داشته باشد. در این زمینه باید از تجار حمایت بیشتری شود تا صادرات از مسیر تخصصی انجام شود.

وی می‌افزاید: واحد‌های سازنده مصنوعات فلزی گران بها نیز در تأمین برخی اقلام و مواد اولیه خود با مشکل روبه رو شده اند. نوع خاصی از گچ برای قالب سازی استفاده می‌شود که در بین کالا‌های ممنوعه جای‌گرفته و حالا تولیدکننده به روش‌های غیررسمی و گران، آن را تأمین و وارد می‌کند. از سوی دیگر مشهد شهر گوهرسنگ‌ها بوده، اما ورود سنگ‌های قیمتی به ویژه از افغانستان که هم جوار با خراسان رضوی است برای تاجران ایرانی ممنوعیت دارد.

مشکلات پیش روی صادرات

عبدالصمد رحیمی مقدم، صادرکننده سنگ‌های قیمتی، درباره مشکلات صادرات این حوزه می‌گوید: در گذشته، ارزش گذاری‌ها در بانک مرکزی انجام می‌شد تا اینکه سال۹۷ اعلام شد که صادرات سنگ‌ها باید از وزارت صمت و زیورآلات از طریق بانک مرکزی پیگیری شود و از همان زمان مشکلات ما شروع شد؛ زیرا زیورآلات ترکیب شده از فلز و سنگ‌ها بلاتکلیف ماند و کار برای صادرکننده سخت و دشوار شد. وی ادامه می‌دهد: به دلیل ارزش گذاری این کالا‌ها در مرکز، این پروسه طولانی می‌شد و بعضا ۷۰ روز به طول می‌انجامید تا این اتفاق رقم بخورد. در این وضعیت، بازار‌های صادراتی خود را از دست می‌دهیم.

رحیمی بیان می‌کند: مشکل دیگر در حوزه ارز است؛ صادرکننده بیشتر از ۵هزاردلار نمی‌تواند ارز همراه خود به خارج از کشور ببرد؛ درحالی که ممکن است تمایل داشته باشد در ازای نقره یا طلایی که می‌فروشد، کار‌های مشابه خود را خریداری کند. اگر نتوانیم کالا را در مقصد بفروشیم و جنسی را که در حرفه مان مصرف می‌کنیم و به آن نیاز داریم، تهیه کنیم چه فایده‌ای دارد؟ در نتیجه همه این مشکلات، قاچاق صورت می‌گیرد.

ابوالفضل چمندی
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی
درراستای حل مشکلات فعالان حوزه طلا، نقره و سنگ‌های قیمتی استان باید مشکلات دو بخش را مدنظر قرار دهیم؛ نخست، موضوع صادرات طلا و مشکلات موجود در این عرصه و دوم، مباحث صادرات نقره و فراوری سنگ‌های قیمتی همچون فیروزه نیشابور در راستای جلوگیری از خام فروشی این سنگ‌ها فیروزه نیشابور، برندی در سطح کشور است و باید از خام فروشی آن به دیگر کشور‌ها جلوگیری کرد.

محمدرضا توکلی زاده
رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی
در استان و مشهد، پتانسیل ارزشمندی در حوزه سنگ‌های قیمتی وجود دارد که با توجه به جایگاه گردشگری شهر مشهد، پتانسیل پیوند با بازار‌های جهانی این محصولات نیز به خوبی فراهم است.